نان تافتون گنابادی

مواد لازم: آرد، آب، نمک، مایه خمیر، کنجدف پیاز، سبزی معطر و زعفران.

طرز تهیه : ابتدا خیمر را آماده می کنیم و آن را به تکه تکه کرده و به اندازه  و وزن مورد نظر تقسیم می کنیم یا اصطلاحا خمی ر را چونه می کنیم. پس از از این کار به مدت 1 تا 2 ساعت چونه ها را در مکانی گرم قرار می دهیم تا اصطلاحاً وربیاید ( پف کند). در این فاصله که خمیر آماده می شود مواد روی نان را درست می کنیم.

کنجد، پیاز رنده شده، سبزی های معطر و زعفران را با یکد یگر مخلوط  می کنیم. برخی به سلیقه خود کمی ماست، شرشیر یا ادویه به آن اضافه می کنند.

پس از ور آمدن خمیر آن را با وردنه مقداری پهن می کنیم (عموماً  پهنای آن 1 سانتیمتر است) . پس از پهن شدن خمیر باید شکلی دایره مانند و مقداری از یک بشقاب بزرگتر باشد. پس از پهن کردن خمیر مقداری از مواد مخلوط شده را روی آن می مالیم و روی آن را بر دوی دست یا بالشتکی پارچه ای و مخصوص قرار می دهیم. سپس کمی آب بر قسمت پشت خمیر می پاشیم تا به خوبی به دیواره تنور بچسبد. برخی به سلیقه خود قبل از آغشته کردن خمیر به مواد مخلوط شده، روی خمیر شکافهای کم عمقی با اجسامی مانند چاقو ایجاد می کنند تا مقداری مواد به خرد خمیر رفته و به پخت نان کمک می کند. این شکاف ها که به صورت شطرنجی روی نان ایجاد می شود جنبه تزئیینی نیز دارد.

پس از مدتی خمیر چسپیده شده به دیواره های تنور تغییر رنگ داده و تیره تر می شود که نشان دهنده پخته شدن آن می باشد.

مردم گناباد نان تافتون را به صورت برشته شده که اصطلاحا به آن خشکین تنوری می گویند نیز مصرف می کنند. به این صورت که نان ها در حرارت ملایم تنور به مدت 12 تا 24 ساعت پخته شده تا جایی که تمام آب موجود در نان تبخیر می شود و نان به دلیل مجاورت طولانی با حرارت خشک شده و بریان می شود. این عمل باعث ماندگاری بیشتر نان شده و برای افرادی که قند خون بالایی دارند بسیار مناسب است.

این نان پس از خیساندن در آب در هنگام صبحانه یا با غذاهای آبکی چون اشکنه ها، آبگوشت و لبنیات چون شیر و ماست و غذا هایی چون حسید و گرماست مصرف می شود.

منبع: صغیر، علیرضا ، ١٣۶۵ ( گناباد مهد اسطوره و هنر) مشهد : انتشارات مرندیز ، ١٣٩۴.

مطالب مرتبط: